با گسترش روز‌افزون دسترسی به گوشی‌های هوشمند، ساخت بازی‌های دیجیتال از انحصار رایانه و کنسول‌های بازی خارج شد و حالا هر شخصی با یک موبایل می‌تواند از سیل عظیم بازی‌های موبایلی بهره‌مند شود. اخیراً نیز کارآفرینان جوان داخلی وارد این عرصۀ دست‌نخورده و پرمخاطب شده‌اند و توانسته‌اند با ارائۀ کارهایی مناسب و مخاطب‌پسند بهره‌ای از این دریا ببرند. در ادامه گفتگویی خواهیم داشت با مهندس صادق جبلی، یکی از کارآفرینان جوان فعال در حوزه بازی‌سازی که با توانسته با ارائۀ بازی‌های موفقی در این بازار پر‌رقابت نامی برای خود و شرکتش دست و پا کند.

حس خوب بازی‌سازی

مهندس صادق جبلی، مدیرعامل شرکت طراحان سفید که این روزها در مشهد زندگی می‌کند، حوزۀ اصلی کاری خود را تولید و طراحی بازی‌های رایانه‌ای می‌داند که در این بین در زمینۀ طراحی معماری و تولید سامانه‌های فناوری اطلاعات نیز فعال هست. وی آغاز شروع کار خود را این‌گونه بیان می‌کند که: «از سال‌۸۶ به صورت حرفه‌ای کارآفرینی در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات را شروع کردم و یکی از اولین پروژه‌هایی که داشتم، ساخت یک بازی رایانه‌ای به نام «نبرد برای خرمشهر» بود که برای ساخت آن نیز جایزۀ جوان برتر کشور را از ریاست محترم جمهوری دریافت کردم. تا‌کنون نیز در بیش از ۱۰‌پروژه مشارکت داشتم که بیشتر به عنوان طراح ارشد، تهیه‌کننده و کارگردان حضور داشتم. از محصولات شاخصمان هم نیز می‌توانم به بازی‌های تیکاف۲، تیکاف۳ و شاهین اشاره کنم. این سه بازی جمعاً بیش از پنج میلیون نفر مخاطب داخلی داشتند.». وی دلایل اصلی انتخاب حوزه بازی‌های رایانه‌ای را در گام اول علاقه و در گام دوم سازگاری بیشتر با روحیه خود می‌داند و ادامه می‌دهد:

«برای ساخت یک نرم‌افزار صنعتی ما با یکسری مسائل فنی که اغلب در حوزۀ ریاضیات هستند، مواجه هستیم‌ اما در ساخت بازی علاوه‌بر وجود مسائل فنی، مسائل هنری و طراحی سرگرمی هم وجود دارد و این باعث ایجاد فضای کاری خلاق و لذت‌بخش‌تری می‌شود. همچنین از اینکه با محصولی که من و تیمم می‌سازیم، صدها هزار نفر بازی و تفریح می‌کنند و لذت می‌برند، حسی ایجاد می‌شود که به سادگی قابل وصف نیست؛ بازی‌های رایانه‌ای واقعاً رسانه‌ای جریان‌ساز هستند.»

از یک نفر تا صد نفر

این بازی‌ساز جوان در پاسخ به این پرسش که حوزۀ بازی‌های رایانه‌ای به چه میزان سرمایه نیاز دارد و چگونه می‌توان آن را به سرانجام رساند، بیان می‌کند: «به نظرم دوران نگاه خاص به ساخت بازی‌های رایانه‌ای تمام شده است. بازی‌ها مانند فیلم یا سایر رسانه‌های هم خانواده، حوزه‌ها و سطوح مختلف دارند. مثلا در مورد فیلم‌سازی می‌توان گفت یک نفر با یک گوشی موبایل هم می‌تواند یک فیلم خوب بسازد ولی آیا این چنین فیلمی در سینما پخش خواهد شد؟ در بازی‌سازی نیز اوضاع به همین منوال است؛ با توجه به حجم، سبک هنری و بازار هدف پاسخ به سؤال شما متفاوت است. توجه داشته باشید که یک نفر با یک لپ‌تاپ ارزان‌قیمت هم می‌تواند بازی بسازد که البته کار ساده‌ای نیست، اما عموماً تیم‌های بازی‌سازی حداقل باید دونفره یا سه نفره باشد یا بسته به پروژه تا چندصد نفر با تخصص‌های مختلف در کنار هم جمع می‌شوند. البته اینکه بگوییم بازی‌های ساخت گروه‌های کوچک یا تک‌نفره اصلا موفق نیست، اشتباه هست و همیشه استثنا هم وجود دارد و در بازار داخل کشور خودمان هم مثال‌های زیادی از پروژه‌های کوچک موفق وجود دارد.

سختی‌های شیرین

مدیرعامل شرکت طراحان سفید سختی‌های موجود در کار خود را نمک کار می‌داند و می‌گوید: «من با چشم باز کارآفرینی را انتخاب کردم و هم‌اکنون نیز اول راه هستیم و سختی‌ها هم همیشه هستند ولی وقتی می‌بینم مردم کشورم از نتیجه کار راضی هستند، همه فراموش می‌شود. همچنین همسرم که مهندسی فناوری اطلاعات دارد، همراهی‌اش در کار و شرکت موجب شده است بتوانیم یک تیم خوب بسازیم و با تقسیم کار صحیح و برنامه‌ریزی از پس تمام مشکلات بربیایم. البته همان‌طور که می‌دانید زندگی با یک کارآفرین کار سختی هست و ایشان فداکاری‌های بسیاری انجام دادند.

صنعتی پر‌امید و آینده‌دار

صادق جبلی صنعت بازی‌سازی ایران را جوان، پر‌انرژی، پر‌استعداد و آینده‌دار می‌داند و عنوان می‌کند: «به نظرم بازی‌سازان ایرانی علاوه‌بر اینکه نیاز داخل کشور را تأمین می‌کنند، حرف‌های بزرگی در عرصۀ جهانی نیز دارند. رقابت هم همیشه هست و با هوشمندی و برنامه‌ریزی می‌توان به موفقیت‌های تجاری نیز رسید.». وی در ارتباط با حمایت‌های دولتی نیز چنین بیان می‌کند که: «تا امروز به دنبال حمایت‌ها نرفتم و نمی‌توانم در این زمینه صحبت دقیقی کنم. شاید هم حمایت‌ها خیلی جذاب نبودند که سمت آن‌ها بروم اما تجربه به من ثابت کرده نباید منتظر این مسائل ماند و باید کار را در حد توان خود انجام داد، حال اگر حمایتی هم صورت گرفت که چه بهتر.

مهندس جبلی در ارتباط با میزان درآمد در حوزۀ بازی‌سازی در داخل کشور این‌چنین عنوان می‌کند که: «به شخصه از درآمد حاصل در این حوزه رضایت کامل ندارم. بازی‌ها پول‌ساز‌ترین حوزۀ موبایل در کشور است ولی اگر نگاهی به کل حجم بازار بیندازید، متوجه خواهید شد که توسعۀ صورت گرفته کافی نیست و هنوز بازار کوچک است. این بازار توان بیشتری از سینما دارد ولی گردش مالی آن خیلی کمتر از سینماست. حالا بماند که خود صنعت سینما هم در ایران حال و روز خوبی ندارد و پتانسیل آن بسیار بیشتر است. ما هنوز هم مدیران و سیاست‌گذارانی داریم که اعتقاد دارند حوزۀ بازی‌های رایانه‌ای مضر هستند و دلیلی برای توسعه این حوزه نمی‌بینند. مثلا تا حالا چند تبلیغ تلویزیونی از بازی‌های تولید داخل در رسانۀ ملی دیده‌اید؟ وی در انتها برای افرادی که می‌خواهند وارد حوزۀ بازی‌سازی شوند، چنین توصیه کرد که: «علاقه‌مندان به بازی در ابتدا بیشتر بخوانند و یاد بگیرند و زبان انگلیسی خود را تقویت کنند. دوم اینکه از کارهای کوچک شروع کنند و با شناخت واقع گراینه از توانایی‌هایشان کار کنند. در نهایت نیز کار تیمی را فرابگیرند که این خود موضوع خیلی مهمی هست.».